NABOŻEŃSTWA PASYJNE
- Utworzono: 17-03-14
Okres Wielkiego Postu, jako czas przygotowania do uroczystego obchodu dorocznej pamiątki męki, śmierci i zmartwychwstania Chrystusa, jest najodpowiedniejszą porą na rozważanie ceny naszego odkupienia. Są nią niezasłużone boleści Zbawiciela, które On – Święty i Niewinny, wycierpiał dla zbawienia człowieka.
Liczne i różne formy nabożeństw ku czci Chrystusa cierpiącego i ukrzyżowanego mają wielkie znaczenie dla pobożności ludu chrześcijańskiego. Niektóre
z nich pielęgnowane są w całym Kościele od wielu wieków, a inne znane są tylko w Kościołach lokalnych.
DROGA KRZYŻOWA
Pośród nabożeństw, w czasie których wierni oddają cześć męce Pańskiej, mało jest tak lubianych, jak Droga krzyżowa. Uczestnicy uczuciowo idą tą samą drogą, którą Jezus przebył od Góry Oliwnej i Pretorium (twierdza Antonia),
aż na wzgórze Golgoty, na którym został ukrzyżowany i pogrzebany. Swoimi początkami sięga ona czasów średniowiecza (XIV wiek) i wywodzi się
z Jerozolimy, gdzie franciszkanie prowadzili pielgrzymów śladami męki Jezusa.
W swojej aktualnej formie, wypracowanej w połowie XVII wieku, Droga krzyżowa liczy 14 stacji. Do jej popularyzacji przyczynił się przede wszystkim św. Leonard z Porto Maurizio (†1751), który erygował ponad 570 dróg krzyżowych, m. in. w rzymskim Koloseum. Tę właśnie formę zatwierdziła Stolica Apostolska i ubogaciła ją odpustami. Nie wyklucza się jednak możliwości zastąpienia jakiejś stacji innymi wydarzeniami ewangelicznymi
z bolesnej męki Chrystusa.
Jeżeli Drodze krzyżowej przewodniczy duchowny, na albę lub komżę nakłada szaty koloru czerwonego lub fioletowego.
GORZKIE ŻALE
Jest to rdzennie polskie nabożeństwo wielkopostne ku czci męki Pańskiej. Po raz pierwszy odprawiono je w kościele św. Krzyża w Warszawie w 1697 roku.
Po dziesięciu latach opublikowano jego tekst pt. Snopek Mirry z Ogrodu Gethsemańskiego albo Żałosne Gorzkiej Męki Syna Bożego rozpamiętywanie.
Nabożeństwo to otrzymało aprobatę Stolicy Apostolskiej.
Gorzkie żale posiadają strukturę opartą na porannej części dawnego Brewiarza rzymskiego. Pobudka odpowiada Invitatorium, trzy części odpowiadają trzem nokturnom Matutinum (dzisiejsza Godzina czytań).
Trzy pieśni w każdej z nich pełnią funkcję trzech psalmów. Zamykające wszystko trzykrotne Któryś za nas cierpiał rany zajmuje miejsce kończącego Matutinum (poza Wielkim Postem) hymnu Te Deum laudamus.
Gorzkie żale można sprawować przed wystawionym Najświętszym Sakramentem w dowolnym dniu tygodnia. Obecnie śpiewa się najczęściej tylko jedną z trzech części. Jeżeli głoszona jest nauka pasyjna, może ją poprzedzać odczytanie z Ewangelii fragmentu Pasji. Kolor szat liturgicznych czerwony lub fioletowy.
