DLACZEGO POPIÓŁ?

Utworzono: 03-03-14

 

Popiół był zawsze znakiem pokuty oraz wyrazem uniżenia. Popiół brudzi, ale jest łatwiejszy do usunięcia niż ślady ziemi albo gliny. Popiół to nic innego, jak oczyszczona przez ogień materia. Dlatego popiół jest też znakiem oczyszczenia w ogniu Sądu Ostatecznego. Popiół oznacza ludzką znikomość i grzeszność, przypomina
o przemijalności, niedoskonałości, znikomości, a także o pochodzeniu człowieka z prochu ziemi.

W czasach starotestamentalnych, ktokolwiek dotknął się trupa, musiał poddać się obrzędowi oczyszczenia za pomocą popiołu zmieszanego ze źródlaną wodą. Także człowiek podejmujący pokutę przyodziewał włosienicę, czyli wór zrobiony z koziej sierści, i posypywał się popiołem. Tak zrobiła królowa Estera, która zwróciła się do Pana, przejęta niebezpieczeństwem śmierci. Zdjęła swe szaty okazałe, przywdziała suknie smutku i żałoby i w miejsce wonnego pachnidła pokryła głowę swą popiołem
i śmieciami, i ciało swoje poniżyła bardzo, a radosne ozdoby zastąpiła rozpuszczonymi włosami.

W starożytności chrześcijańskiej posypywano popiołem tylko ludzi podejmujących pokutę publiczną. Czyniono tak w dniu uroczystego rozpoczęcia czterdziestodniowego przygotowania do świąt paschalnych. Ze względu na obrzęd posypania pokutników popiołem, nazwano ten dzień Środą Popielcową. Pokutnicy, upomniani podczas posypania słowami Pamiętaj, że prochem jesteś
i w proch się obrócisz, byli wyprowadzani ze świątyni. W drzwiach diakon oznajmiał im obecną sytuację: Oto jesteś wygnany ze świętej Matki Kościoła
z powodu twoich grzechów, jak Adam, pierwszy człowiek, został wygnany z raju,
z powodu jego winy. Od tej pory, aż do dnia pojednania, pokutujący mogli przychodzić tylko do przedsionka świątyni i klęcząc prosić wchodzących
o modlitewne wstawiennictwo.

Od IX wieku zwyczaj posypywania głowy popiołem na znak rozpoczęcia pokuty rozciągnięto na wszystkich wiernych i tak jest do dzisiaj. Błogosławimy popiół i posypujemy nim głowy tylko raz w roku, na rozpoczęcie Wielkiego Postu. Najlepiej jeśli popiół ten jest sporządzony z ubiegłorocznych palemek. Modlitwy odmawiane podczas jego błogosławienia, jakie ma miejsce po homilii, wyraźnie mówią o sensie owego gestu. Przyjęty znak ma być wyrazem wewnętrznego pragnienia i podjętego zmagania, aby umarł w nas stary człowiek, to co jest w nas grzeszne, i abyśmy byli gotowi na oczyszczenie ogniem Ducha Świętego. Wszystko po to, abyśmy odrodzeni przez wielkanocne sakramenty powstali do nowego życia.